Ακρόαση άρθρου......

Η ανάληψη προσωπικής ευθύνης είναι μία από τις βασικότερες αρχές αυτο-ανάπτυξης. Εάν έχετε διαβάσει μερικά βιβλία αυτοβοήθειας θα το έχετε ήδη ανακαλύψει. Τι σημαίνει όμως ανάληψη προσωπικής ευθύνης;

Σημαίνει ότι αναλαμβάνετε την ευθύνη για τον τρόπο που:

  • Σκέφτεστε
  • Αντιμετωπίζετε και
  • Αντιδράτε στα γεγονότα της ζωής σας

Ασφαλώς και δεν φέρετε ευθύνη για όλα τα γεγονότα που σας συμβαίνουν. Δεν φέρετε προσωπική ευθύνη για τις οικονομικές συνέπειες που έφερε η πανδημία στη ζωή σας, ωστόσο μπορείτε να αναλάβετε την προσωπική ευθύνη για το πώς σκέφτεστε, πως αντιμετωπίζετε και τι κάνετε για να φροντίσετε τα οικονομικά σας καθώς και να προστατέψετε την υγεία σας.

Η ανάληψη προσωπικής ευθύνης δεν είναι κάτι στατικό, είναι κάτι για το οποίο εργάζεστε συνεχώς. Αφορά δε, όλες τις πλευρές της ζωής.

Γιατί είναι σημαντική η ανάληψη προσωπικής ευθύνης

Είναι σημαντική διότι σας εξασφαλίζει περισσότερες επιλογές και τον έλεγχο της κατάστασης κυρίως όταν σας συμβεί ένα απροσδόκητο ή αρνητικό συμβάν για το οποίο μπορεί αρχικά να αισθανθείτε ότι χάσατε τον έλεγχο. Ωστόσο, όταν αναλάβετε την προσωπική ευθύνη για αυτό που σας συνέβη, δεν ανακτάται μόνο ο έλεγχος. 

Αυξάνεται η αίσθηση της προσωπικής σας δύναμης και η αίσθηση ότι μπορείτε να επηρεάσετε ή να αλλάξετε την κατάσταση. Σας βοηθά επίσης να εστιάσετε σε αυτά που μπορείτε να κάνετε, παρά σε αυτά που δεν μπορείτε. Σας επιτρέπει να μεταβείτε από την κατάσταση του θύματος, σε αυτή του νικητή και να διερευνήσετε την αιτία που δημιούργησε την κατάσταση.

Αντιλαμβάνεστε ότι κάποια πράγματα συμβαίνουν για κάποιο λόγο. Ότι σήμερα, βρίσκεστε εδώ που βρίσκεστε, εξαιτίας των αποφάσεων και των ενεργειών που διαπράξατε στο παρελθόν σας.

Είναι σημαντικό να αναλάβετε την ευθύνη για το πού βρίσκεστε τώρα, ακόμα κι αν δεν είναι εκεί που θα θέλατε να είστε. Η ανάληψη προσωπικής ευθύνης είναι η κατανόηση ότι οι αποφάσεις και ενέργειες που λάβατε σήμερα, μελλοντικά θα σας οδηγήσουν εκεί ακριβώς που θέλετε.

Ακολουθούν ορισμένοι ενδεικτικοί τρόποι ανάληψης της ευθύνης του εαυτού σας.

Αποκτήστε το βιβλίο Η ουράνια προφητεία, από το εξειδικευμένο βιβλιοπωλείο ψυχολογίας του Psychology.gr

Καθορίστε στόχους

Άστο γι’ αύριο! Ξεπερνώντας την αναβλητικότητα στο χώρο εργασίας
Το διαδικτυακό σεμινάριο διοργανώνεται από το PSYCHOLOGY.GR, με εισηγήτρια την ψυχολόγο – ψυχοθεραπεύτρια, Άρτεμις Αντωνίου.

Ο καθορισμός και η επίτευξη των στόχων σας είναι ένα σημαντικό στοιχείο για την ανάληψη προσωπικής ευθύνης. Εάν δεν ορίσετε εσείς τους στόχους σας ή δεν έχετε κάποιο σχέδιο, είναι εύκολο να σας καταπιούν οι στόχοι ή τα σχέδια των άλλων.  

Θέσετε μεγάλους στόχους, εκπληρώστε τους μικρότερους, τους ημερήσιους και στην συνέχεια ασχοληθείτε με τις συνήθειες της καθημερινότητας. Αυτό θα σας βοηθήσει να καθορίσετε εσείς την κατεύθυνση που θέλετε να δώσετε στη ζωή σας.

Τηρείτε τις αποφάσεις σας

Όταν έχετε στόχους σημαίνει ότι εκ των προτέρων έχετε πάρει κάποιες αποφάσεις και ότι τις τηρείτε. Εάν για παράδειγμα θέσατε ως στόχο σας την απώλεια των περιττών κιλών και σας κάλεσαν σε δείπνο, τότε, είτε θα πρέπει να αρνηθείτε ευγενικά την πρόσκληση, είτε να πάτε και να αντισταθείτε στο ξεχείλισμα του πιάτου σας ή το επιδόρπιο.

Όταν δεν βάζετε στόχους στη ζωή σας, τα χρόνια περνούν με μικρές ή καμία αλλαγή και σε βάθος χρόνου, ενδέχεται να μετανοήσετε για πράγματα που κάνατε ή θα έπρεπε να κάνετε όταν ήσασταν νεότεροι. 

Ξεπεράστε τους φόβους σας

Όταν ξεπερνάτε τους φόβους σας, αναλαμβάνετε την ευθύνη του εαυτού σας ευκολότερα. Ο φόβος είναι το μεγαλύτερο εμπόδιο της αυτο-εξέλιξης. Οδηγεί σε μια ζωή που την καθορίζουν οι συμβιβασμοί και η μετριότητα, παρά σε αυτή που πραγματικά ονειρευτήκατε και που σας αξίζει.

Δυστυχώς δεν διάλεξα τους γονείς μου
Σε αυτό το ανατρεπτικό βιβλίο, η έγκυρη κλινική ψυχολόγος Lindsay Gibson αποκαλύπτει την καταστροφική φύση των συναισθηματικά ανώριμων γονέων, τα τοξικά μοτίβα με τα οποία μας έχουν σημαδέψει και μας παρέχει πολύτιμους τρόπους για να θεραπευτούμε

Η υπέρβαση των φόβων είναι η πύλη που όταν την ανοίξετε θα σας οδηγήσει στην αυτο-εκπληρούμενη ζωή. Ποιοι είναι οι φόβοι που σας καθηλώνουν; Ο φόβος της επιτυχίας; Ο φόβος της αποτυχίας; Ο φόβος της απόρριψης; Ειδικά αν νιώθετε τον φόβο της απόρριψης αυτό σημαίνει ότι σας απασχολεί το τι σκέφτονται ή λένε οι άλλοι για εσάς. Σπάνια σας εμποδίζουν άλλοι άνθρωποι. Το μόνο εμπόδιο είστε εσείς. 

Εξαιτίας του φόβου, φουσκώνουμε τα πράγματα στο μυαλό μας και τα κάνουμε πολύ μεγαλύτερα από ότι είναι ή πρέπει να είναι στην πραγματικότητα. Πιθανότατα έχετε βιώσει κατά το παρελθόν στιγμές όπου αναλάβατε δράση για να ξεπεράσετε έναν φόβο και στη συνέχεια αναρωτηθήκατε «γιατί μεγαλοποίησα τα πράγματα τόσο πολύ μέσα στο μυαλό μου».

Η ανάληψη δράσης είναι το κλειδί για την υπέρβαση των φόβων και την ανάληψη ευθύνης του εαυτού σας.

Ανταποκριθείτε θετικά στις εκδηλώσεις της ζωής

Είναι ευκολότερη η ανάληψη προσωπικής ευθύνης όταν αντιμετωπίζετε με θετικό πρόσημο τα γεγονότα της ζωής. Δεν μπορείτε πάντα να ελέγξετε ό,τι σας συμβαίνει, ωστόσο, μπορείτε να ελέγξετε την απόκρισή σας σε αυτό που σας συμβαίνει. Οι αποτυχημένοι άνθρωποι κατηγορούν τις καταστάσεις ή τα γεγονότα για απουσία αποτελεσμάτων ή για τα δυσμενή αποτελέσματα που λαμβάνουν. Δεν αντιλαμβάνονται πώς οι ενέργειές τους ή οι αντιδράσεις τους οδήγησαν σε αυτά.

Οι επιτυχημένοι άνθρωποι αλλάζουν τις αντιδράσεις τους και τις ενέργειές τους έως ότου λάβουν τα αποτελέσματα που θέλουν.

Αναρωτηθείτε ποιες από τις αντιδράσεις σας θα μπορούσατε να αλλάξετε; Ποιούς τρόπους για να έχετε καλύτερα αποτελέσματα; Πώς θα μπορούσατε να επηρεάσετε τους άλλους ανθρώπους περισσότερο; Οραματιστείτε τον ιδανικό σας εαυτό σε δράση. Θα σας βοηθήσει να διαφοροποιήσετε τα συναισθήματά σας και θα επηρεάσει προς το καλύτερο τις ενέργειές σας. Μπορείτε να έχετε τον πλήρη έλεγχο του πώς σκέφτεστε και πράττετε όταν οραματίζεστε τα πράγματα και να είστε σίγουροι ότι έτσι θα εκδηλώνονται και στην καθημερινή σας πραγματικότητα.

Μερικές φορές χρειάζεται μια κρίση για να κινητοποιήσει την δημιουργικότητά μας και την εφαρμογή ικανοποιητικών λύσεων. Μια κρίση μας ωθεί να σκεφτόμαστε δημιουργικά και να κάνουμε πράγματα που ποτέ δεν θα πιστεύαμε ότι θα μπορούσαμε να κάνουμε.

Φροντίστε οι αποφάσεις σας να είναι αυθεντικά δικές σας

Αναλαμβάνετε την ευθύνη του εαυτού σας όταν παίρνετε τις δικές σας αποφάσεις για το τι θέλετε, αντί να βασίζετε τις αποφάσεις σας στις αποφάσεις άλλων. Ας υποθέσουμε ότι οι γονείς σας ήθελαν να γίνετε δικηγόρος ή γιατρός και εσείς θέλατε να γίνετε μουσικός ή επιχειρηματίας. Ήταν πολύ εύκολο να κάνετε αυτό που ήθελαν εκείνοι ειδικά όταν αυτές οι αποφάσεις ελήφθησαν στα εφηβικά σας χρόνια. Ωστόσο, ελπίζω τους αντισταθήκατε και αναλάβατε προσωπικά την ευθύνη να ακολουθήσετε την καρδιά και το πάθος σας. 

Οι αποφάσεις αφορούν επίσης και τις μικρές αποφάσεις που λαμβάνετε κάθε ημέρα. Αποφάσεις σχετικά με το ποιες τροφές θα φάτε, αν θα ασκηθείτε ή αν θα ασχοληθείτε με την προσωπική σας ανάπτυξη, σωματική ή ψυχική υγεία. 

Μην υποτιμάτε τη δύναμη των σωστών για εσάς αποφάσεων όταν τις υπηρετείτε κάθε ημέρα με συνέπεια. Θα προσθέσουν σημαντική αξία στη ζωή σας με την πάροδο του χρόνου.

Μην κατηγορείτε τους άλλους ανθρώπους

Όταν κατηγορείτε την κυβέρνηση, τον σύζυγο, τους γονείς, τους φίλους, το αφεντικό ή οποιονδήποτε άλλο για αυτά που σας συμβαίνουν, δεν αναλαμβάνετε την ευθύνη του εαυτού σας. Αρνείστε τη δυνατότητά σας να αλλάξετε τα πράγματα και παραδίδετε την δύναμή σας σε αυτούς που κατηγορείτε.

Χάνετε σημαντικές ευκαιρίες μάθησης και τι θα μπορούσατε να κάνετε διαφορετικά την επόμενη φορά. Εάν ο εργοδότης σας λέει ή κάνει κάτι που σας κάνει να νιώθετε θυμωμένος, τότε θα μπορούσατε να τον κατηγορήσετε για το θυμό σας ή θα μπορούσατε να εργαστείτε με τον εαυτό σας για να ανακαλύψετε τι προκάλεσε αυτόν τον θυμό. Κάντε ερωτήσεις όπως: Τι ακριβώς είπε ή έκανε ο εργοδότης μου που με έκανε να νιώθω θυμωμένος; Τι έκανα ή δεν έκανα που τον προκάλεσε να ενεργήσει με αυτόν τον τρόπο;

Η ανάληψη ευθύνης μπορεί να οδηγήσει τη σκέψη και τη δράση σας σε θετικότερες εκβάσεις.

Δεν είναι οι άλλοι που σας κάνουν να αισθάνεστε με έναν συγκεκριμένο τρόπο. Μπορούν να σας πυροδοτήσουν, τα συναισθήματα όμως και οι αντιδράσεις σας προέρχεται από μέσα σας.

Βάλτε τέλος στα παράπονα και τις γκρίνιες

Όταν παραπονιέστε για το οτιδήποτε, σημαίνει πως πιστεύετε ότι μπορείτε να προτείνετε κάτι καλύτερο, διαφορετικά δεν έχετε κάτι για να συγκρίνετε. Το παράπονο αφορά την σύγκριση αυτού που συμβαίνει με αυτό που νομίζετε ότι πρέπει να συμβαίνει. Οι άνθρωποι παραπονιούνται γιατί προσωρινά αισθάνονται καλύτερα.

Μπορεί να είναι και ένας τρόπος απελευθέρωσης του θυμού τους. Συνήθως είναι δικαιολογία για να αποφύγουν την ανάληψη δράσης και της προσωπικής ευθύνης. Το παράπονο είναι μια εναλλακτική λύση για την αντιμετώπιση του φόβου ή την αποφυγή ρίσκου. Αποσπά την προσοχή από τη λήψη μέτρων, δεν επιλύει τίποτα και σας κρατάει καθηλωμένους.

Αναλάβετε τον έλεγχο των σκέψεων και των συναισθημάτων σας

Ένας μέσος άνθρωπος κάνει 60.000 σκέψεις κάθε ημέρα. Μην ταυτίζεστε μαζί τους. Είναι σημαντικό να καταλάβετε ότι δεν είστε οι σκέψεις σας. Είστε ο παρατηρητής τους. Μπορείτε να αποφασίσετε σε ποιες σκέψεις θα αφιερώσετε την προσοχή σας και ποιες από αυτές θα αγνοήσετε ή θα προκαλέσετε.

Ανάληψη προσωπική ευθύνης σημαίνει ότι αναλαμβάνω δράση ανεξάρτητα από το πώς αισθάνομαι εφόσον διερευνήσω την προέλευση των συναισθημάτων μου, ιδιαίτερα των αρνητικών. 

Εγκαταλείψτε τις δικαιολογίες

Οι δικαιολογίες είναι σαν το φταίξιμο. Οι άνθρωποι προβάλουν δικαιολογίες διότι τους δίνουν τη δυνατότητα να παραιτηθούν από τη δύναμη τους, τον έλεγχο – ευθύνη για τη ζωή τους. 

Τους κάνουν να νιώθουν προσωρινά καλύτερα. Δεν χρειάζεται να εμπλακούν στα δύσκολα ή τα προκλητικά. Τους παρέχουν την εναλλακτική λύση για την αντιμετώπιση του φόβου τους. Είναι πολύ πιο εύκολο να προβάλετε μια δικαιολογία από το να κοιτάξετε κατάματα τον φόβο σας και να τον αντιμετωπίσετε. Μπορεί να είναι φόβος απόρριψης, αποτυχίας ή ακόμα και επιτυχίας.

Το πρόβλημα με τις δικαιολογίες είναι ότι γνωρίζετε πως δεν σας βοηθούν σε κάτι.

Τουναντίον, όταν συνεχίζετε να τις χρησιμοποιείτε τις αντιμετωπίζετε σαν αληθινές και στη συνέχεια ενεργείτε σαν να είναι η μοναδική αλήθεια σας. Έτσι, η δικαιολογία σας στερεί από την δυνατότητα να αλλάξετε την κατάσταση, να αναλάβετε την ευθύνη του εαυτού σας και φυσικά να δράσετε.  

Συνειδητοποιείστε την αξία σας, φροντίστε και τους άλλους

Αναλαμβάνετε την ευθύνη του εαυτού σας ευκολότερα όταν ο εαυτός σας αποτελεί το κύριό σας μέλημα. Ωστόσο, να βοηθάτε και τους άλλους. Κανέναν δεν μπορείτε να βοηθήσετε αποτελεσματικά όταν δεν αισθάνεστε καλά ή όταν δεν διαθέτετε χρόνο για τον εαυτό σας, την προσωπική σας ανάπτυξη, την υγεία και την φυσική σας κατάσταση.

Η αυτο-φροντίδα, σας εξοπλίζει με τη γνώση, τις δεξιότητες, την υγεία, την ενέργεια και τη ζωτικότητα για να βοηθήσετε τους άλλους πιο αποτελεσματικά.

Όταν βοηθάτε άλλους, κάντε το νιώθοντας ευγνωμοσύνη και όχι σαν αγγαρεία. Θα νιώσετε πολύ καλύτερα καθώς και τα άτομα που βοηθάτε.

Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου

Μαρία Πέππα - Ψυχοθεραπευτής

Βιοθυμική Ψυχοθεραπεία - Κλινική Υπνοθεραπεία. Advanced Practitioner Diploma in Clinical Hypnotherapy.
Συστημικό Ψυχόδραμα Stress Management Coaching