Γιατί συγκρουόμαστε με τους άλλους ανθρώπους;

Όλοι/ες μας έχουμε συγκρουστεί με κάποιον άλλο άνθρωπο στη ζωή μας, έστω και μία φορά. Το αποτέλεσμα, συνήθως, είναι αποκαρδιωτικό.

Και αυτό, διότι θυμόμαστε αυτήν την σύγκρουση με δυνατές φωνές, θυμό, προσβολές, έλλειψη επικοινωνίας και επιθετικότητα. Και κάπως έτσι, η σύγκρουση έχει διαμορφωθεί στο μυαλό μας με αρνητικό πρόσημο. Είναι, όμως, πραγματικά έτσι; Η σύγκρουση έχει μόνο αρνητική υποδήλωση; 

Συγκρούσεις

Αρχικά, ας ορίσουμε την έννοια της σύγκρουσης.

Σύγκρουση είναι η διαμάχη ανάμεσα σε δύο ή περισσότερους ανθρώπους, οι οποίοι έχουν διαφορετικές θέσεις πάνω σε ένα ζήτημα.

Αυτή η διαφορετικότητα πηγάζει από ποικίλα αίτια:

1. Υπάρχουν διαφορετικές απόψεις

Οι άνθρωποι πολλές φορές έρχονται σε σύγκρουση, όταν δεν μοιράζονται την ίδια γνώμη για ένα θέμα. Παραδείγματος χάριν, δύο φίλες συζητούν για την θανατική ποινή. Η μία είναι υπέρ της θανατικής ποινής και η άλλη κατά. Κατά την διάρκεια της συζήτησης προσπαθώντας η μία να πείσει την άλλη για την άποψη της αρχίζουν να εκφράζονται με πιο έντονο ύφος η μία στην άλλη με αποτέλεσμα να συγκρουστούν στο τέλος.

2. Υπάρχουν διαφορετικοί στόχοι

Μια διαμάχη μπορεί να προκληθεί, όταν οι άνθρωποι έχουν διαφορετικούς στόχους. Για παράδειγμα, σε μια εταιρεία το τμήμα πωλήσεων επιθυμεί την αγορά banner και αφισών για να συνδράμουν στους μηνιαίους στόχους πωλήσεων, ενώ το τμήμα Λογιστηρίου επιθυμεί την μείωση των εξόδων της εταιρείας. Με αυτήν την διαφορετική στοχοθεσία των τμημάτων, καθώς μία θα επικρατήσει, η σύγκρουση μεταξύ τους είναι αναπόφευκτη.

3. Υπάρχουν διαφορετικές ανάγκες

Η μη ταύτιση των αναγκών μπορεί να επιφέρει σύγκρουση. Λόγου χάρη, μετά από μια πολύ κουραστική ημέρα στην δουλειά ο Βασίλης επιθυμεί να καθίσει στο σπίτι και να ξεκουραστεί, ενώ η γυναίκα του, η Αναστασία, θέλει να πάει στο σινεμά να δει την καινούργια ταινία του αγαπημένου της σκηνοθέτη.

Οι ανάγκες του ζευγαριού είναι διαφορετικές με αποτέλεσμα να συγκρουστούν για το, εάν θα πάνε στον κινηματογράφο ή θα μείνουν στο σπίτι τους.

4. Δεν υπάρχουν σαφείς ρόλοι

Η μη οριοθέτηση των ρόλων, των αρμοδιοτήτων αλλά και των ορίων οδηγεί τους ανθρώπους να συγκρούονται μεταξύ τους. Αν για παράδειγμα, μια εταιρεία προσλάβει δύο υπαλλήλους για το τμήμα του Λογιστηρίου, τότε χρειάζεται να αναθέσει συγκεκριμένα καθήκοντα στον/ην καθένα/μία από αυτούς/ες.

Αν δεν το κάνει, τότε χρειάζεται οι υπάλληλοι να καταμερίσουν τις αρμοδιότητες μόνοι/ες τους. Σε αυτήν την περίπτωση, μπορεί να υπάρξουν διαφωνίες ως προς το τι χρειάζεται να αναλάβει κάποιος/α και για ποιον λόγο.

5. Υπάρχουν διαφορετικοί τρόποι προσέγγισης ενός ζητήματος

Πολλές φορές, τα άτομα μπορεί να συμφωνούν σε ένα θέμα αλλά όχι στον τρόπο προσέγγισης του. Λόγου χάρη, δύο φίλοι συζητούν για το θέμα της τηλεργασίας. Και οι δύο συμφωνούν, ότι η τηλεργασία ήταν χρήσιμη την περίοδο της πανδημίας, ωστόσο, το γεγονός ότι ο ένας φωτίζει τις δυνατότητες και τις προοπτικές της τηλεργασίας, ενώ ο άλλος εστιάζει στα προβλήματα και τις αδυναμίες της τους οδηγεί σε μια διαμάχη για το ποιο από τα δύο είναι πιο σημαντικό.

6. Υπάρχουν διαφορετικές αξίες

Όλοι οι άνθρωποι μοιράζονται σε γενικές γραμμές τις ίδιες αξίες. Την υγεία, την οικογένεια, την φιλία, την καριέρα κ.ο.κ. Αυτό, το οποίο δεν μοιράζονται είναι η σειρά προτεραιότητας, όπου τοποθετούν τις αξίες στην ζωή τους. Αν για παράδειγμα, δύο νέοι παντρευτούν κι ο άντρας έχει ως κυρίαρχη αξία έχει την επαγγελματική του σταδιοδρομία, ενώ η γυναίκα έχει την οικογένεια, τότε η σύγκρουση ανάμεσα τους δεν θα αργήσει να επέλθει.

7. Υπάρχουν διαφορετικές πεποιθήσεις και αρχές

Ο κάθε άνθρωπος έχει την δική του κοσμοθεωρία. Τι είναι σωστό και τι είναι λάθος, τι είναι δίκαιο και τι είναι άδικο, τι είναι ηθικό και τι είναι ανήθικο. Στην περίπτωση, όπου παραδείγματος χάρη, ένας προϊστάμενος κρίνει ότι η απόλυση ενός υπαλλήλου είναι δίκαιη, ενώ ο υπάλληλος, όπου υφίσταται την απόλυση, θεωρεί ότι είναι άδικη, τότε η διαφορά των πεποιθήσεών τους αποτελεί σοβαρό λόγο σύγκρουσης.

8. Υπάρχουν διαφορετικές προσωπικότητες

Δεν είναι όλοι οι άνθρωποι ίδιοι. Κάποιοι είναι εσωστρεφείς, ενώ άλλοι είναι εξωστρεφείς. Κάποιοι είναι νευρωτικοί, ενώ άλλοι όχι. Κάποιοι είναι δεκτικοί στις νέες εμπειρίες και στο καινούργιο, ενώ κάποιοι είναι συντηρητικοί και παραδοσιακοί.

Η συνύπαρξη διαφορετικών προσωπικοτήτων είναι συχνά λόγος συγκρούσεων. Για παράδειγμα, αν σε μια επιχείρηση ένας Διευθύνων Σύμβουλος, ο οποίος είναι δεκτικός στο καινούργιο, προτείνει μια καινοτόμο τεχνολογική μέθοδο, η οποία θα βοηθήσει στην καλύτερη λειτουργία της εταιρείας, αλλά το Διοικητικό Συμβούλιο, το οποίο αποτελείται ως επί το πλείστον από συντηρητικά άτομα, απορρίψει την πρόταση του, τότε είναι πιθανό να υπάρξει σύγκρουση ανάμεσα στον Διευθύνοντα Σύμβουλο και το Διοικητικό Συμβούλιο.

9. Υπάρχει διαφορετική επικοινωνία

Η επικοινωνία είναι πάρα πολύ σημαντική στην αλληλεπίδραση των ατόμων. Όσο καλύτερα επικοινωνούν τα άτομα μεταξύ τους τόσο καλές και ομαλές είναι οι σχέσεις τους. Σε αντίθετη περίπτωση, δημιουργούνται παρερμηνείες και παρεξηγήσεις με αποτέλεσμα τη διαμάχη.

Λόγου χάρη, αν μια μητέρα πει με επιτακτικό τρόπο στο παιδί της να συμμαζέψει το δωμάτιο του/ης, τότε το παιδί νιώθοντας, ότι το διατάζει, θα εκνευριστεί και θα της απαντήσει με επιθετικό τρόπο με αποτέλεσμα να τσακωθούν.

Από τα παραπάνω γίνεται αντιληπτό, ότι οι λόγοι, όπου μπορούν να οδηγήσουν δύο ή περισσότερα άτομα στην σύγκρουση είναι πολλοί και διαφορετικοί ανάλογα την περίπτωση. Μπορεί μια διαμάχη να οφείλεται σε έναν από τους παραπάνω λόγους ή ταυτόχρονα σε περισσότερους.

Όταν κάποιος/α συγκρούεται με κάποιον άλλο άτομο από την οικογένεια του/ης, την εργασία του/ης, το φιλικό του/ης περιβάλλον κ.λ.π. χρειάζεται να αναρωτηθεί για ποιον/ους λόγο/ους συγκρούεται μαζί του/ης και με αυτόν τον τρόπο θα κατανοήσει καλύτερα, τόσο τον εαυτό του/ης, όσο και το άλλο άτομο, όπου έχει απέναντι του/ης, έτσι ώστε να συνυπάρξουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.

Εν συντομία, σύγκρουση σημαίνει δυσαρέσκεια, σημαίνει πρόβλημα προς επίλυση, σημαίνει σχέση με έναν άλλον άνθρωπο. Δίνει τη δυνατότητα στους ανθρώπους να κατανοήσουν πού βρίσκονται και πού επιθυμούν να πάνε. Συνεπώς, αντί να εκλαμβάνουμε τη σύγκρουση αρνητικά, χρειάζεται να την αντιλαμβανόμαστε ως ένα χρήσιμο εργαλείο της αυτογνωσίας αλλά και της εξέλιξής μας.